Sinds lachgas (distikstofmonoxide) in januari 2023 onder de Opiumwet is geplaatst, zijn afvalinzamelaars en afvalverwerkers in Nederland geconfronteerd met nieuwe uitdagingen. Lachgascilinders worden steeds vaker illegaal weggegooid in huishoudelijk afval, wat ernstige risico’s met zich meebrengt voor zowel de veiligheid van werknemers als de milieuvriendelijkheid van afvalverwerking. Naast lachgascilinders vormen ook batterijen en andere elektronische apparaten een groeiend probleem binnen de afvalstroom. Dit artikel behandelt de problematiek rondom de verwerking van lachgascilinders en elektronisch afval, en biedt inzicht in mogelijke oplossingen.
Lachgas wordt al jaren recreatief gebruikt, voornamelijk in de vorm van lachgaspatronen (ook wel ‘slagroompatronen’ genoemd) en grote gasflessen. Het recreatief gebruik is sinds 2023 aan banden gelegd, maar dit heeft niet direct geleid tot een afname van het aantal lachgascilinders dat in het afval belandt. Sterker nog, er lijkt sprake te zijn van een toename van illegale dumping in de reguliere afvalstroom.
De lachgascilinders die in het afval belanden, kunnen leiden tot ernstige veiligheidsincidenten. Cilinders onder druk zijn gevaarlijk wanneer ze onzorgvuldig worden afgevoerd. Ze kunnen exploderen tijdens het persen van afval, wat aanzienlijke schade kan toebrengen aan afvalverwerkingsmachines en een gevaar vormt voor werknemers. Deze explosies kunnen niet alleen leiden tot mechanische schade, maar ook tot ernstig lichamelijk letsel, zoals brandwonden of gehoorschade.
Bovendien worden sommige lachgasflessen niet volledig leeg achtergelaten, wat betekent dat ze nog steeds gevaarlijke hoeveelheden gas kunnen bevatten. Dit brengt niet alleen veiligheidsrisico’s met zich mee tijdens het transport en de verwerking, maar kan ook leiden tot vervuiling van het milieu wanneer de flessen ongecontroleerd lekken.
Naast de directe gevaren voor de veiligheid van werknemers, kunnen lachgascilinders aanzienlijke milieu-impact hebben wanneer ze onjuist worden afgevoerd. Lachgas is een krachtig broeikasgas en heeft een veel hogere potentiële bijdrage aan de opwarming van de aarde dan koolstofdioxide. Wanneer lachgascilinders in de natuur terechtkomen of beschadigd raken in afvalverwerkingsinstallaties, kan lachgas in de atmosfeer vrijkomen, wat bijdraagt aan klimaatverandering.
Naast lachgascilinders worden ook batterijen en andere elektronische apparaten steeds vaker op een verkeerde manier weggegooid. De toenemende afhankelijkheid van elektronica en de snelle veroudering van apparaten zorgen ervoor dat de hoeveelheid elektronisch afval (e-waste) sterk toeneemt.
Veel elektronische apparaten bevatten batterijen, die op zichzelf al een aanzienlijk risico vormen wanneer ze in huishoudelijk afval worden weggegooid. Vooral lithium-ionbatterijen, die veel worden gebruikt in smartphones, laptops en elektrische fietsen, zijn berucht om hun brandgevaar. Wanneer deze batterijen in afvalverwerkingsinstallaties worden verwerkt, kunnen ze spontaan ontbranden, vooral als ze beschadigd raken of kortsluiting veroorzaken.
De schadelijke stoffen in batterijen, zoals lood, kwik en cadmium, kunnen ook in het milieu terechtkomen wanneer batterijen niet op de juiste manier worden verwerkt. Dit kan de bodem en het grondwater verontreinigen, wat ernstige gevolgen heeft voor de volksgezondheid en het milieu.
Elektronische apparaten bevatten waardevolle materialen zoals goud, zilver en koper, maar ook gevaarlijke stoffen zoals zware metalen en chemische verbindingen. Deze mix van materialen maakt het recyclen van elektronica complex en duur. Wanneer deze apparaten in het reguliere afval belanden, gaan waardevolle grondstoffen verloren en kunnen schadelijke stoffen vrijkomen in de verbrandingsovens of op stortplaatsen.
Een ander probleem is dat consumenten vaak niet op de hoogte zijn van de juiste manier om hun elektronisch afval af te voeren. Hierdoor belanden oude smartphones, laptops en andere apparaten vaak bij het reguliere afval, in plaats van bij gespecialiseerde inzamelpunten.
Een van de belangrijkste stappen in het oplossen van de problematiek rond lachgascilinders, batterijen en elektronisch afval is het verhogen van de bewustwording bij consumenten. Veel mensen zijn zich nog steeds niet bewust van de gevaren die gepaard gaan met het weggooien van deze materialen in de huishoudelijke afvalstroom. Voorlichting over het correct afvoeren van gevaarlijk afval, bijvoorbeeld via lokale overheidscampagnes en afvalinzamel bedrijven, kan helpen om het aantal incidenten te verminderen.
Voor zowel lachgascilinders als elektronisch afval zouden er meer gespecialiseerde inzamelpunten moeten worden opgezet. Dit maakt het voor consumenten gemakkelijker om hun gevaarlijke afval op de juiste manier af te voeren. Voorbeelden zijn inzamelbakken voor batterijen in supermarkten en elektronicawinkels, en speciaal ingerichte inzamelpunten voor gasflessen. Het versterken van de infrastructuur voor afvalinzameling kan ervoor zorgen dat minder gevaarlijke materialen in de reguliere afvalstroom belanden.
Hoewel lachgas sinds 2023 onder de Opiumwet valt, is er ook strengere handhaving nodig om illegale dumping van lachgasflessen tegen te gaan. Daarnaast kunnen nieuwe regels voor de inzameling van batterijen en elektronisch afval bijdragen aan een veiligere en duurzamere verwerking. Zo zou de overheid bijvoorbeeld statiegeld op bepaalde soorten elektronisch afval kunnen invoeren, waardoor consumenten worden gestimuleerd om hun oude apparaten in te leveren.
Tenslotte zou innovatie in recyclingtechnologieën een sleutelrol kunnen spelen bij het efficiënter verwerken van zowel elektronisch afval als lachgascilinders. Nieuwe technieken die schadelijke stoffen veilig kunnen verwijderen en waardevolle materialen kunnen herwinnen, zijn cruciaal voor een duurzame toekomst. Investeren in dergelijke technologieën is essentieel om de groeiende afvalproblematiek het hoofd te bieden.
De uitdagingen rondom de verwerking van lachgascilinders en elektronisch afval vereisen dringende aandacht. Veiligheidsrisico’s, milieuschade en de complexiteit van recycling maken deze afvalstromen problematisch voor inzamelaars en verwerkers. Door middel van voorlichting, het opzetten van gespecialiseerde inzamelpunten, strengere regelgeving en innovatie in recyclingtechnologieën kan Nederland stappen zetten richting een veiliger en duurzamer afvalbeheer.
Een kostenbewuste aanpak van de projecten is een noodzaak in de huidige economie. Binnen Kramer Staaltechniek B.V. beschikken wij over de mogelijkheden om de productiekosten zo laag mogelijk te houden door het aanwezige machinepark. Naast het machinepark is het ook belangrijk dat de leveranciers waar wij mee werken kostenbewust zijn. Op het gebied van facilitaire zaken zijn wij daarom de samenwerking aangegaan met INKOPER MKB.
De werkwijze van INKOPER MKB past bij onze kostenbewuste aanpak. Zij beheren onze facilitaire contracten. Zij selecteren op basis van goede leveranciers, scherpe tarieven en voorwaarden. Omdat zij alles regelen hebben wij één aanspreekpunt voor het onderhoud aan de blusmiddelen, compressoren, overheaddeuren, maar ook de inzameling van het afval en levering van elektriciteit en gas.
Naast deze facilitaire producten gaan we ook gebruik maken van de voorwaarden voor de levering van industriële gassen. Als een van de weinige leveranciers heeft INKOPER MKB een bruikleen constructie voor de cilinders. Een tarief per cilinder zonder extra bijkomende kosten en doorlopende huurbedragen. Wij kunnen nu per lasnaad aangeven wat de kosten zijn. Hierdoor kunnen wij exact aangeven wat de kosten per project zijn. Een samenwerking met INKOPER MKB is dus voor ons een echte kostenbewuste keuze. Zowel op het gebied van scherpe tarieven alsmede de tijd die wij besparen omdat zij zaken voor ons uitzoeken.
Raymond Hoek, Kramer Staaltechniek B.V.
